Nederlands Kwaliteitsinstituut Dyslexie (NKD)

Wat is waar?

Dyslexie is een neurobiologische stoornis
Vaststaat op grond van nationaal en internationaal onderzoek dat dyslexie een neurobiologische stoornis is waardoor klanken niet goed aan letters worden gekoppeld (leesproces) en letters niet goed aan klanken (spellingproces).

Dyslexie in basisonderwijs: getallen blijven gelijk
Het aantal kinderen met dyslexie in het basisonderwijs groeit niet. Al jaren ligt het totale aantal kinderen met dyslexie rond de 7 à 8 procent. Het aantal kinderen binnen het basisonderwijs met ernstige enkelvoudige dyslexie bedraagt 3 tot 5 procent.

Basisonderwijs en begeleiding op school
Kinderen leren op de basisschool lezen en spellen. Als zij op de basisschool aanhoudend laag scoren op lezen en/of spellen, krijgen ze op school extra begeleiding. Eerst gebeurt dit in de klas. Is het resultaat hiervan onvoldoende dan volgt een intensieve begeleiding op school: het kind wordt één op één of in kleine groepjes begeleid, in twee periodes van 10 tot 12 weken, minimaal 3 keer per week. Als er dan nóg geen duidelijke verbetering zichtbaar is, stelt de school aan de ouders aanmelding bij een instituut voor dyslexiezorg voor.

Vergoede dyslexiezorg
In 2009 werd een vergoedingsregeling van kracht voor diagnostiek en behandeling van basisschoolleerlingen met ernstige enkelvoudige dyslexie, geboren na 1 januari 2000. Het vastleggen van deze datum zorgde voor een stapsgewijze invoering. Inmiddels is de regeling toegankelijk voor alle basisschoolleerlingen Per 1 januari 2015 is de uitvoering van de regeling overgeheveld van zorgverzekeraars naar gemeenten. Effectiviteitsstudies én een kosteneffectiviteitstudie liggen ten grondslag aan de regeling.

NKD-praktijken
Dyslexiezorg wordt in Nederland bijna uitsluitend gegeven door zorgverleners die aangesloten zijn bij het Nederlands Kwaliteitsinstituut Dyslexie (NKD). Het NKD onderzoekt de werkwijze van de praktijken en de praktijken zijn verplicht geanonimiseerde gegevens in een databank in te brengen. Hun kwaliteit wordt geborgd en continu gemonitord.
Het tegengaan van malafide praktijken slaagt alleen als gemeenten een NKD-aansluiting verplicht stellen. Het NKD benadert hierover alle gemeenten in Nederland.

Diagnose en gevolg
NKD-praktijken die een basisschoolleerling onderzoeken komen tot een diagnose:
• het kind heeft ernstige enkelvoudige dyslexie en komt in aanmerking voor vergoede zorg: het kind wordt behandeld én krijgt een dyslexieverklaring.
• het kind heeft waarschijnlijk dyslexie, maar ook een ander ontwikkelingsprobleem waardoor een heldere diagnose en/of effectieve behandeling van dyslexie op dat moment niet mogelijk is. Advies is om het andere ontwikkelingsprobleem eerst te behandelen en als het effect hiervan dusdanig is, kan het dyslexieonderzoek (en mogelijk het daarop volgende behandelproces) starten. Het kind krijgt pas een dyslexieverklaring als duidelijk is dat er sprake is van dyslexie.
• het kind heeft dyslexie, maar niet dusdanig dat het voldoet aan de eisen om in aanmerking te komen voor vergoede behandeling: het kind krijgt een dyslexieverklaring.
• in alle andere situaties krijgt het kind geen dyslexieverklaring en wordt een advies voor begeleiding van lees- en spellingproblemen gegeven.

Valse dyslexieverklaringen
Uitgifte van valse dyslexieverklaringen aan basisschoolleerlingen zonder dat de basisschool hierbij betrokken is, kan in Nederland in principe niet. De school verzorgt het taalonderwijs, signaleert achterstanden en begeleidt kinderen intensief. Als van dit proces geen sprake is geweest, kan er ook geen dyslexieverklaring gelden.
In het vervolgonderwijs stijgt het aantal leerlingen met een dyslexieverklaringen. Er kan dan geen vergoede zorg meer worden gegeven. Ouders kunnen bij zorgverleners aandringen op het afgeven van een dyslexieverklaring.
NKD-praktijken werken hier niet aan mee. Alleen op basis van gedegen onderzoek en de diagnose 'dyslexie' wordt een dyslexieverklaring afgegeven.
Het NKD ijvert voor registratie van dyslexiezorgverleners op basis van aantoonbare expertise van leerstoornissen in het algemeen en dyslexie in het bijzonder. In elk geval moet aansluiting bij het NKD deze garantie van kwaliteit inhouden. Hetzelfde moet gaan gelden voor dyslexieverklaringen die NKD-leden afgeven.